Zgodnie z przepisem art. 795 § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 1965, Nr 43, poz. 296 z późn. zm.) na postanowienie sądu co do nadania klauzuli wykonalności przysługuje zażalenie.
Zażalenie przysługuje na każde postanowienie sądu pierwszej instancji o nadaniu klauzuli wykonalności.
Natomiast postanowienie sądu drugiej instancji w przedmiocie nadania klauzuli wykonalności nie podlega zaskarżeniu.
Na postanowienie co do nadania klauzuli wykonalności przysługuje zażalenie tylko wtedy, gdy nadaje ją lub odmawia jej wydania sąd pierwszej instancji, natomiast nie przysługuje zażalenie na postanowienie, jeżeli orzeczenie w przedmiocie klauzuli wydał sąd drugiej instancji (Postanowienie SN z dnia 17 lipca 2007 r., I UZ 12/06).
Podmioty, które uprawione są do wniesienia przedmiotowego zażalenia:
-
wierzyciel;
-
zarządca masy majątkowej;
-
kurator spadku;
-
wykonawca testamentu;
-
dłużnik.
Zbywca wierzytelności nie jest legitymowany do wniesienia zażalenia na postanowienie wydane na podstawie art. 788 § 1 k.p.c. o nadaniu klauzuli wykonalności na rzecz nabywcy wierzytelności (Uchwała SN z dnia 20 maja 2003 r., III CZP 19/03).
Do zażalenia na postanowienie w przedmiocie nadania klauzuli wykonalności stosuje się przepisy Kodeksu postępowania cywilnego, które dotyczą zażalenia.
W zażaleniu na postanowienie o nadaniu klauzuli wykonalności mogą być podnoszone tylko zarzuty formalne. Natomiast zarzuty merytoryczne można podnosić jedynie w drodze powództwa przeciwegzekucyjnego na podstawie art. 840 k.p.c.
Powództwo z pkt 1 § 1 art. 840 k.p.c. umożliwia dłużnikowi merytoryczną obronę przed egzekucją. Uchybienie formalne popełnione przez sąd w toku postępowania co do nadania klauzuli wykonalności (art. 777 pkt 1 k.p.c.) może zatem dłużnik zwalczać w drodze - dostosowanego do tego - zażalenia (art. 795 k.p.c.) (Uchwała SN z dnia 17 kwietnia 1985 r., III CZP 14/85).
Sądem właściwym do wniesienia zażalenia jest sąd drugiej instancji. Omawiane zażalenie wnosi się jednak nie bezpośrednio do tego sądu, lecz za pośrednictwem sądu, który wydal postanowienie w przedmiocie klauzuli wykonalności.
Termin do wniesienia zażalenia na postanowienie o nadaniu klauzuli wykonalności wynosi tydzień.
Termin do wniesienia zażalenia biegnie dla wierzyciela od daty wydania mu tytułu wykonawczego lub postanowienia odmownego, dla dłużnika - od daty doręczenia mu zawiadomienia o wszczęciu egzekucji.
W przypadku postanowienia w przedmiocie nadania klauzuli wykonalności orzeczeniu wydanemu w elektronicznym postępowaniu upominawczym termin do wniesienia zażalenia biegnie dla wierzyciela od daty doręczenia mu tego postanowienia.
Zażalenie wniesione przez małżonka dłużnika na postanowienie o nadaniu klauzuli wykonalności przeciwko temu małżonkowi przed rozpoczęciem biegu terminu do wniesienia tego zażalenia zgodnie z art. 795 § 2 k.p.c., tj. przed datą doręczenia małżonkowi dłużnika zawiadomienia o wszczęciu egzekucji, nie podlega odrzuceniu (Uchwała SN z dnia 2 grudnia 2003 r., III CZP 90/03).
