Zwrot niesłusznie wyegzekwowanych pieniędzy przez Komornika

O zajęciu wynagrodzenia dowiedziałam się od komornika, dług był przedawniony. E-Sąd w Lublinie wysyłał dokumenty na adres, pod którym nie mieszkam od 7 lat. Egzekucja komornicza jest już zrealizowana – w ciągu tygodnia komornik zaspokoił całą wierzytelność. Od razu napisałam do E-Sądu zażalenie na postanowienie. Otrzymałam postanowienie Sądu o uchyleniu postanowienia referendarza sądowego o nadaniu klauzuli wykonalności nakazowi zapłaty wydanemu 26 października 2012 r. Co mam dalej robić? Czy wystąpić z wnioskiem o przywróceniu terminu do wniesienia sprzeciwu od nakazu zapłaty oraz wnieść sprzeciw do nakazu z powodu przedawnienia długu? Co zrobić z komornikiem, na pewno moje zobowiązania zostały już przekazane wierzycielowi? Proszę o poradę prawną.

Sąd uwzględnił Pani skargę na postanowienie referendarza sądowego i tym samym w chwili obecnej przedmiotowy nakaz zapłaty nie jest prawomocny. W mojej ocenie, jeśli nadal nie doręczono Pani pozwu wraz z nakazem zapłaty to nie ma sensu wnoszenia sprzeciwu od nakazu zapłaty.

Tym bardziej nie ma podstaw do wnoszenia o przywrócenie terminu do wniesienia sprzeciwu od nakazu zapłaty. Skuteczność zastępczego doręczenia nakazu zapłaty uzależniona jest od podstawowego warunku, jakiemu winno odpowiadać pismo sądowe, a mianowicie że adres osoby do której jest skierowane jest prawidłowy. Przepis ten bowiem zakłada, że adresat mieszka pod wskazanym adresem, a jedynie zachodzi niemożność doręczenia mu pisma do „rąk własnych”.

Natomiast na chwilę obecną powinna Pani wnieść o umorzenie postępowania egzekucyjnego. Zgodnie z treścią art. 825 Kodeksu postępowania cywilnego organ egzekucyjny umorzy postępowanie w całości lub części na wniosek jeżeli prawomocnym orzeczeniem tytuł wykonawczy został pozbawiony wykonalności.

Umorzenie na podstawie wyżej wskazanej podstawy będzie miało istotne znaczenia dla treści postanowienia co do strony zobowiązanej do pokrycia kosztów egzekucji. Jak słusznie wskazał Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 4 sierpnia 2005 roku w sprawie III CZP 51/2005 komornik nie jest uprawniony do obciążenia wierzyciela opłatą egzekucyjną od wyegzekwowanej części świadczenia pieniężnego w razie umorzenia postępowania egzekucyjnego na wniosek dłużnika na podstawie art. 825 pkt 2 Kodeksu postępowania cywilnego.

Kolejnym krokiem powinno być również wezwanie wierzyciela do zwrotu należności wyegzekwowanej na podstawie nieprawomocnego nakazu zapłaty. „W wypadku gdy sąd nadał klauzulę wykonalności swemu orzeczeniu w mylnym przekonaniu, że jest ono prawomocne, a dłużnik nie wniósł zażalenia na nadanie klauzuli lub mimo wniesienia zażalenia skutku nie osiągnął, gdyż orzeczenie zostało już wykonane, przepisy prawa nie dają innej podstawy, jak tylko powództwo o zwrot lub przywrócenie do stanu poprzedniego” (orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 29.04.1949 r., sygn. akt Wa. C. 12/49, PiP 1950, nr 10, s. 156). Tak też stwierdził Zdzisław Świeboda w komentarzu do art. 795 Kodeksu postępowania cywilnego, teza 6 (Komentarz do kodeksu postępowania cywilnego. Część druga. Postępowanie zabezpieczające i egzekucyjne, Warszawa 2004, LexisNexis, wyd. III).

Podobnie wypowiedział się Sławomir Dalka w artykule „Udział i rola wierzyciela w sądowym postępowaniu egzekucyjnym” (w: „Problemy Egzekucji Sądowej” 1995/12/5), stwierdzając, że naprawienia szkód wynikłych w związku z egzekucją (niezależnie od zwrotu wyegzekwowanego świadczenia) dłużnik może dochodzić w drodze powództwa, wtedy w szczególności, gdy prawomocnym orzeczeniem tytuł wykonawczy został pozbawiony wykonalności (art. 825 pkt 2 Kodeksu postępowania cywilnego). Odnosi się to nie tylko do uchylenia tytułu egzekucyjnego w postępowaniu z rewizji nadzwyczajnej lub w postępowaniu o wznowienie postępowania albo pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w trybie art. 840 Kodeksu postępowania cywilnego, ale także do wygaśnięcia rygoru natychmiastowej wykonalności wyroku realizowanego w egzekucji.

W przypadku odmowy dobrowolnego zwrotu należności przez wierzyciela pozostanie wytoczenie powództwa przed sądem.