Zawieszenie rygoru natychmiastowej wykonalności wyroku zaocznego

Zgodnie z art. 346 Kodeksu postępowania cywilnego na wniosek pozwanego sąd zawiesi rygor natychmiastowej wykonalności nadany wyrokowi zaocznemu, jeżeli wyrok ten został wydany z naruszeniem przepisów o dopuszczalności jego wydania albo jeżeli pozwany uprawdopodobni, że jego niestawiennictwo było nie zawinione, a przedstawione w sprzeciwie okoliczności wywołują wątpliwości co do zasadności wyroku zaocznego.

Zawieszenie rygoru natychmiastowej wykonalności wyrokowi zaocznemu wymaga spełnienia jednej z dwóch rozłącznych przesłanek. Jeśli pozwany zasadnie wskaże w sprzeciwie, że w rzeczywistości wyrok zaoczny został wydany z naruszeniem przepisów o dopuszczalności jego wydania, zwolniony jest z obowiązku uprawdopodobnienia, że jego niestawiennictwo nie było zawinione, a przedstawione w sprzeciwie okoliczności wywołują wątpliwości co do zasadności wyroku zaocznego. Wskazać jednak trzeba, że bardzo często wykazanie przez pozwanego, że wyrok zaoczny został wydany z naruszeniem przepisów o dopuszczalności jego wydania, zbiegnie się z wykazaniem, że niestawiennictwo pozwanego na posiedzeniu nie było zawinione, np. że przesyłka sądowa została awizowana pod nieprawidłowym adresem. Uprawdopodobnienie natomiast, że niestawiennictwo nie było zawinione, wystarczające będzie wówczas, gdy pozwany nie kwestionuje procesowych podstaw wydania wyroku, ale twierdzi, że z przyczyn niezawonionych nie wziął udziału w rozprawie. Tym samym druga z wymienionych w art. 346 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego podstaw zawieszenia rygoru natychmiastowej wykonalności nie wchodzi w grę wówczas, gdy wyrok zaoczny wydany został z tej przyczyny, że pozwany stawił się wprawdzie na posiedzenie sądu, ale nie brał udziału w rozprawie. Jednocześnie pozwany powinien uprawdopodobnić merytoryczną zasadność sprzeciwu. W celu uzyskania zawieszenia rygoru natychmiastowej wykonalności nie jest konieczne wykazanie czy uprawdopodobnienie przez pozwanego, że wykonanie wyroku może wyrządzić mu szkodę.

Należy pamiętać, iż prawidłowość przygotowanego wniosku o zawieszenie rygoru natychmiastowej wykonalności może w przyszłości determinować czy stronie przeciwko której wydano wyrok zaoczny będzie przysługiwało roszczenie o odszkodowanie. Jak bowiem słusznie wskazał Sąd Najwyższy w wyroku w sprawie I CSK 684/2010 na podstawie art. 417 § 1 k.c. za szkodę wyrządzoną w wyniku niezgodnego z prawem wydania nieprawomocnego orzeczenia istotna jest okoliczność, czy strona nie mogła zapobiec jej powstaniu lub rozmiarom przy pomocy przysługujących jej środków prawnych.

W sytuacji, gdy na wniosek Powoda zostało już wszczęte postępowanie egzekucyjne wydanie postanowienia o uchyleniu rygoru natychmiastowej wykonalności uprawnia stronę do wystąpienia z wnioskiem do Komornika o zawieszenie toczącego się postępowania egzekucyjnego.