Wznowienie postępowania cywilnego

W aktualnym stanie prawnym przedmiotowy wyrok objęty jest tzw. powagą rzeczy osądzonej i wznowienie niniejszego postępowania możliwe jest tylko w okolicznościach wyjątkowych enumeratywnie wymienionych w Kodeksie postępowania cywilnego.

W omawianej sprawie ewentualne możliwość wznowienia postępowania może zostać oparta na treści art. 403 Kodeksu postępowania cywilnego. Zgodnie z brzmieniem powołanego przepisu można żądać wznowienia postępowania na tej postawie, że wyrok został oparty na dokumencie podrobionym lub przerobionym albo na skazującym wyroku karnym, następnie uchylonym.

[wazne]Co istotne z powodu przestępstwa można żądać wznowienia jedynie wówczas, gdy czyn został ustalony prawomocnym wyrokiem skazującym, chyba że postępowanie karne nie może być wszczęte lub że zostało umorzone z innych przyczyn niż brak dowodów.[/wazne]

[wazne]Jak słusznie wskazał Sąd Najwyższy w sprawie I CZ 80/2005 sam fakt zaliczenia sfałszowanego dokumentu w poczet dowodów w sprawie cywilnej nie może prowadzić jeszcze do wniosku, iż występuje wówczas prawna przyczyna wznowienia postępowania w rozumieniu art. 403§1 pkt 1 Kodeksu postępowania cywilnego. Niezbędne jest jeszcze ustalenie tego, czy taki sfałszowany dokument pozostawał w funkcjonalnym związku z przyjętym przez sąd cywilny rozstrzygnięciem, a więc – czy w ogóle miał on wpływ na treść takiego rozstrzygnięcia, tj. służył ustaleniom faktycznym stanowiącym podstawę wydania orzeczenia.[/wazne]

Można również żądać wznowienia w razie późniejszego wykrycia prawomocnego wyroku, dotyczącego tego samego stosunku prawnego, albo wykrycia takich okoliczności faktycznych lub środków dowodowych, które mogłyby mieć wpływ na wynik sprawy, a z których strona nie mogła skorzystać w poprzednim postępowaniu.

Instytucja wznowienia postępowania opiera się na przysługującej, poza tokiem instancji, skardze o presumpcję wadliwego procesu i zastąpienie zapadłego orzeczenia – orzeczeniem nowym. Nadzwyczajny charakter tego środka prawnego, skierowanego przeciwko prawomocnemu wyrokowi powoduje, że wznowienie postępowania sądowego może nastąpić wyłącznie z powodów ściśle określonych w ustawie.

W praktyce, więc niezmiernie rzadko do czynienia mamy z sytuacją, w której zasadny jest wniosek o wznowienie postępowania cywilnego zakończonego prawomocnym wyrokiem. Nie wiem, co ma Pani na myśli pisząc o sprokurowania protokołu z wizji lokalnej oraz jaki wpływ ewentualne naruszenia miały na treść orzeczenia kończącego sprawę.

Inną instytucją, która również ma charakter wyjątkowy a w swych skutkach zmierza do ponownego rozpoznania sprawy sądowej jest skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia. Skargą można żądać stwierdzenia niezgodności z prawem prawomocnego wyroku sądu drugiej instancji kończącego postępowanie w sprawie, jeżeli przez jego wydanie stronie została wyrządzona szkoda, a zmiana lub uchylenie tego wyroku w drodze przysługujących stronie środków prawnych nie było i nie jest możliwe.

W wyjątkowych wypadkach, gdy niezgodność z prawem wynika z naruszenia podstawowych zasad porządku prawnego lub konstytucyjnych wolności albo praw człowieka i obywatela, można także żądać stwierdzenia niezgodności z prawem prawomocnego wyroku sądu pierwszej lub drugiej instancji kończącego postępowanie w sprawie, jeżeli strona nie skorzystała z przysługujących jej środków prawnych, chyba że jest możliwa zmiana lub uchylenie wyroku w drodze innych przysługujących stronie środków prawnych.

[wazne]Orzeczeniem niezgodnym z prawem – jest orzeczenie niewątpliwie sprzeczne z zasadniczymi i niepodlegającymi różnej wykładni przepisami, z ogólnie przyjętymi standardami rozstrzygnięć albo wydane w wyniku szczególnie rażąco błędnej wykładni lub niewłaściwego zastosowania prawa.[/wazne]

Przy czym wykluczone jest stwierdzenie niezgodności z prawem zaskarżonego orzeczenia w wyjątkowym, jeżeli strona z przyczyn przez siebie zawinionych nie skorzystała z przysługującej jej kasacji ani nie wykazała, że występuje wyjątkowy wypadek uzasadniający wniesienie skargi w trybie art. 424¹§2 k.p.c. w postaci naruszenia podstawowych zasad porządku prawnego lub konstytucyjnych wolności albo praw człowiek lub obywatela.